Self-custody คืออะไร? | แนวทางปฏิบัติที่ดีที่สุดในการดูแลคริปโตด้วยตัวเอง

Self-custody คืออะไร?

Self-custodyในสกุลเงินดิจิทัล เป็นกระบวนการจัดเก็บสกุลเงินดิจิทัลของคุณเองโดยใช้กระเป๋าเงินดิจิทัลในรูปแบบกายภาพ ดังนั้นจึงเป็นอิสระจากกระดานแลกเปลี่ยนหรือพันธมิตรด้านการจัดเก็บ (custodial) ใด ๆ โดยสิ้นเชิง กระเป๋าเงินแบบ self-custody หรือที่เรียกว่า กระเป๋าเงินแบบ non-custodial ทำให้มั่นใจได้ว่า มีเพียงคุณเท่านั้นที่จะสามารถเข้าถึงสกุลเงินดิจิทัลของคุณได้ 

Self-custody ยังหมายความว่าคุณต้องรับผิดชอบ private key ของคุณเอง ซึ่งหมายความว่า หากคุณไม่สามารถเข้าถึงกระเป๋าเงิน self-custody ของคุณได้ ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใดก็ตาม คุณอาจจะสูญเสียการเข้าถึง crypto ของคุณ 

กล่าวโดยสรุป self-custody เป็นแนวทางปฏิบัติที่ดีเยี่ยม แต่ต้องระมัดระวังเพื่อความปลอดภัยตลอดเวลา ต่อไปนี้เป็นเคล็ดลับบางประการ ในการจัดการ crypto ของคุณเอง

กระเป๋าเงินแบบ Self-custody คืออะไร?

Self-custody พูดง่ายๆ ก็คือ เป็นกระเป๋าเงิน crypto ที่คุณต้องถือ private key (ที่จะช่วยให้คุณสามารถเข้าถึงสกุลเงินดิจิทัลของคุณบนบล็อกเชนได้) ด้วยตัวเอง กระเป๋าเงินของคุณไม่ได้มีสกุลเงินดิจิทัลอยู่ในนั้น แต่จะเป็นที่ปกป้อง private key ของคุณและเก็บบันทึกทั้งหมดเกี่ยวกับการมีอยู่ของคีย์นั้นไว้ โดยไม่ต้องเชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ตอยู่ตลอดเวลา

ในทางกลับกัน กระเป๋าเงินแบบ custodial จะอนุญาตให้คุณเข้าถึง crypto ของคุณด้วยรหัสผ่าน หรือมาตรการรักษาความปลอดภัยอื่น ๆ แต่แพลตฟอร์มที่ให้บริการกระเป๋าเงินแบบ Custodial อย่างเช่น กระดานเทรดต่าง ๆ ก็เก็บคีย์ของคุณไว้เช่นกัน

Self-custody ยังเกี่ยวข้องกับการถือ public key ซึ่งเปรียบเสมือน ที่อยู่กระเป๋าเงิน ของคุณ ด้วย public key หรือ address นี้เอง ทำให้ผู้คนสามารถส่ง crypto ไปยังกระเป๋าเงินของคุณได้ แต่หากไม่มี private key พวกเขาก็จะไม่สามารถถอนหรือทำธุรกรรมโดยใช้กระเป๋าเงินของคุณได้

แล้ว private key เกี่ยวข้องยังไงกับ custody?

เนื่องจาก private key คือชุดตัวอักษรและตัวเลขยาว ๆ ที่ใช้ในการเข้าถึงเงิน crypto ในกระเป๋าของคุณ มันทำหน้าที่เหมือนรหัสผ่านและสามารถใช้เพื่อสร้างลายเซ็นดิจิทัลเพื่อพิสูจน์ความเป็นเจ้าของเงินในบล็อกเชน

ลายเซ็นดิจิทัล จะถ่ายทอดความเป็นเจ้าของสินทรัพย์ดิจิทัลของคุณได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยไม่เปิดเผย private key ของคุณ

อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง: Seed Phrase, Private keys และ Password คืออะไร? สำคัญอย่างไร?

ไม่ควรสับสนระหว่าง private key กับ public key ซึ่งสร้างโดยกระเป๋าเงินของคุณและใช้สำหรับรับสกุลเงินดิจิทัล public key ของคุณเปรียบเหมือนกับหมายเลขบัญชีธนาคารที่คุณสามารถบอกกับใครก็ได้เมื่อต้องการรับโอนเงิน ในทางกลับกัน private key จะต้องไม่บอกหรือเผยแพร่กับใครทั้งนั้น มันมีความสำคัญในด้านความปลอดภัยเทียบเท่ากับหมายเลข PIN

Self-custody

เทคโนโลยีสกุลเงินดิจิทัลและบล็อกเชน ช่วยให้ผู้ใช้มีอิสระทางการเงินในระดับที่ไม่เคยมีมาก่อน

เมื่อ custodian อย่าง กระดานแลกเปลี่ยน crypto ถือ private key ของคุณ พวกเขาก็สามารถจำกัดการทำธุรกรรมของคุณ หรือแม้แต่เรียกเก็บค่าธรรมเนียมสำหรับการใช้ crypto ของคุณได้ พวกเขายังอาจอยู่ภายใต้การเปลี่ยนแปลงของกฎระเบียบหรือประสบกับการละเมิดความปลอดภัย ซึ่งอาจนำไปสู่การสูญเสีย crypto จำนวนมาก ท้ายที่สุดแล้ว ปัญหาเหล่านี้นำไปสู่การสร้างสำนวนที่ได้รับความนิยมว่า “not your keys, not your coins” ที่ทำให้ self-custody ยังคงมีมนต์เสน่ห์ของการจัดเก็บ crypto ด้วยตัวเอง

เมื่อคุณดูแล private key ของคุณเองอย่างเหมาะสม คุณจะรู้ว่าทรัพย์สินของคุณปลอดภัยอย่างแท้จริง เพราะมีเพียงคุณเท่านั้นที่สามารถเข้าถึง crypto ของคุณได้

ประเภทของกระเป๋าเงินแบบ self-custody

กระเป๋าเงินบน Mobile หรือ บน desktop 

กระเป๋าเงินบนมือถือ และเดสก์ท็อปนั้น มีอยู่ในอุปกรณ์ฮาร์ดแวร์เป็นหลัก เช่น โทรศัพท์มือถือ และคอมพิวเตอร์โน้ตบุ๊กของคุณ กระเป๋าเงินประเภทนี้จะอนุญาตให้คุณสามารถเข้าถึง crypto ของคุณได้ทุกที่ทุกเวลา และมักจะมีระบบสำรองข้อมูลบางประเภทที่ทำให้แน่ใจว่าหากอุปกรณ์ของคุณสูญหาย private key ของคุณจะไม่สูญหายไป อย่าลืมรักษาความปลอดภัยของกระเป๋าเงินของคุณด้วยรหัสผ่านที่ซับซ้อน หรือการรักษาความปลอดภัยแบบไบโอเมตริกซ์ หรือทั้งสองอย่าง 

คุณควรหลีกเลี่ยงการเก็บ crypto จำนวนมากบนอุปกรณ์ของคุณ เพราะหากอุปกรณ์เหล่านั้นถูกขโมย, สูญหาย หรือเสียหาย คุณจะเสี่ยงต่อการสูญเสีย private key ของคุณ!

กระเป๋าเงิน smart contract 

กระเป๋าเงิน smart contract ใช้กับบล็อกเชน Ethereum และช่วยให้คุณเข้าถึงรายการต่างๆ เช่น NFT และ smart contract อื่นๆ แอพเหล่านี้ส่วนใหญ่ทำงานเป็นส่วนขยายของเบราว์เซอร์และอนุญาตให้คุณเข้าสู่การแลกเปลี่ยนทางเว็บต่างๆ private key สำหรับกระเป๋าเงินประเภทนี้ จะถูกจัดเก็บไว้ในคอมพิวเตอร์แม่ข่าย และเช่นเดียวกับกระเป๋าเงินบนมือถือ หรือเดสก์ท็อปของคุณ คุณควรระมัดระวังในการรักษาความปลอดภัยอย่างสมบูรณ์ เมื่อพูดถึงการป้องกันด้วยรหัสผ่านและการตั้งค่าการแจ้งเตือนการทำธุรกรรมในกระเป๋าเงินประเภทนี้

กระเป๋าเงิน hardware

กระเป๋าเงินแบบฮาร์ดแวร์ คืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ชิ้นเล็กๆ ที่สามารถเก็บ private key ของคุณได้ นี่เป็นวิธีที่ปลอดภัยที่สุดในการจัดเก็บคีย์ของคุณ และกระเป๋าเงินฮาร์ดแวร์จำนวนมากช่วยให้คุณสามารถเชื่อมต่อกับเว็บแอปที่ให้คุณส่งและรับ crypto ได้ การตั้งค่ากระเป๋าเงินฮาร์ดแวร์ มักจะต้องการให้คุณสร้าง วลีการกู้คืน (recovery phrase) 24 คำ ที่จะช่วยให้คุณสามารถเข้าถึง crypto ของคุณได้ ในกรณีที่คุณทำกระเป๋าเงิน ฮาร์ดแวร์หาย คุณต้องเก็บ recovery phrase นี้ไว้อย่างปลอดภัยและจัดเก็บแยกออกจากกระเป๋าเงินฮาร์ดแวร์ของคุณ 

ผู้ให้บริการชั้นนำของ กระเป๋าเงินแบบฮาร์ดแวร์ เหล่านี้ได้แก่:

• Ledger
• Trezor
• KeepKey

สิ่งสำคัญที่ควรทราบคือ คุณควรซื้ออุปกรณ์เหล่านี้โดยตรงจากผู้ผลิตอย่างเป็นทางการเท่านั้น การซื้อมือสองหรือซื้อผ่านผู้ให้บริการรายอื่น มีความเสี่ยงที่อุปกรณ์จะถูกดัดแปลงซึ่งอาจส่งผลให้ crypto ของคุณถูกขโมยได้

กระเป๋าเงินแบบ Paper 

กระเป๋า Paper นั้นเป็น แผ่นกระดาษ ที่เขียน public key และ private key ของคุณไว้ สามารถสร้างได้ง่าย (กระดานแลกเปลี่ยนบางแห่งอนุญาตให้คุณสร้างได้จากเบราว์เซอร์ของคุณ) และแทบเป็นไปไม่ได้เลยที่จะถูกแฮ็ก ซึ่งหากคุณทำกระดาษแผ่นนั้นหาย คีย์และ crypto ของคุณก็จะสูญหายตลอดไป กระเป๋าเงินกระดาษไม่ได้รับความนิยมอีกต่อไปแล้ว แต่อาจเป็นวิธีที่ปลอดภัยที่สุดในการจัดเก็บ crypto เป็นระยะเวลานาน

กระเป๋าเงินแบบ Self-custody ปลอดภัยหรือไม่?

กระเป๋าเงินแบบ self-custody มีความปลอดภัยพอๆ กับที่คุณสร้างมันขึ้นมา

กระเป๋าเงินแบบ self-custody ช่วยให้คุณหรือใครก็ตามสามารถเข้าถึง crypto ของตัวเองได้ แต่หากคุณไม่รักษาความปลอดภัยทั้งทางกายภาพและทางดิจิทัล เงิน crypto เหล่านั้นก็จะไม่ปลอดภัยอย่างยิ่ง

เก็บ crypto ใด ๆ ที่คุณไม่ได้ใช้หรือทำธุรกรรมเป็นประจำทุกเดือนไว้ในกระเป๋าเงินฮาร์ดแวร์ที่ปลอดภัย และเก็บไว้ในตู้นิรภัยที่กันน้ำและกันไฟได้ 

เก็บ key phrase ที่ใช้สำหรับกู้คืนกระเป๋าเงิน ของคุณไว้ที่อื่น และให้อยู่ในสถานที่ที่ทนไฟและกันน้ำด้วย หากเกิดกรณีฉุกเฉิน คุณจะดีใจที่สิ่งเหล่านั้นยังคงปลอดภัยแม้ว่าจะเกิดอุบัติเหตุหรือภัยพิบัติทางธรรมชาติก็ตาม 

นอกจากนี้ คุณอาจต้องการสร้างสำเนา key phrase เดียวกันที่เขียนด้วยลายมือหลาย ๆ ชุด และจัดเก็บไปยังที่ต่างๆ เพื่อกระจายความเสี่ยงและหลีกเลี่ยงการรวมข้อมูล crypto ที่ละเอียดอ่อนทั้งหมดไว้ในที่เดียว

ผู้ผลิตกระเป๋าเงินแบบ self-custody จะสามารถเข้าถึง crypto ของเราได้หรือไม่?

ผู้ผลิตกระเป๋าเงินแบบ self-custody จะตรวจสอบผลิตภัณฑ์ของตนอย่างแข็งขัน เพื่อค้นหาปัญหาด้านความปลอดภัยและข้อบกพร่อง 

โดยทั่วไปแล้ว ผู้สร้างกระเป๋าเงิน self-custody ไม่ควรมีความสามารถในการเข้าถึง crypto ของคุณได้ตลอดเวลา เมื่อมีการขายอุปกรณ์นั้นให้กับคุณไปแล้ว

เพื่อให้แน่ใจว่าอุปกรณ์ของคุณทำงานตามที่ตั้งใจไว้ ขอแนะนำให้คุณอัปเดตกระเป๋าเงินฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ของคุณเป็นประจำ และเข้ารหัสและสำรองไฟล์กระเป๋าเงินของคุณอย่างสม่ำเสมอ

ฉันควรจะใช้ กระเป๋าเงินแบบ self-custody หรือไม่? 

อันที่จริงการดูแล crypto ด้วยตัวเองเป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้ใช้ crypto รวมถึงความเชื่อที่ว่าสกุลเงินดิจิทัลจะต้องคงการกระจายอำนาจไว้ และผู้ใช้สกุลเงินดิจิทัลทุกคนควรรู้และเข้าใจถึงความสำคัญของ public key และ private key

แต่กระเป๋าเงินแบบ custodial บนแพลตฟอร์มใด ๆ (เช่น แพลตฟอร์มเทรดแบบรวมศูนย์) ที่ให้อำนาจในการควบคุมทรัพย์สินของคุณกับแพลตฟอร์มนั้น  อาจดูเหมือนเป็นวิธีที่ง่ายในการจัดการสกุลเงินดิจิทัลของคุณ แต่ก็ไม่ได้ปลอดภัยอย่างแน่นอนและไม่แนะนำ

ฉันสามารถเผยแพร่อะไรได้บ้าง และมีอะไรบ้างที่ฉันไม่ควรเปิดเผย?

สิ่งเดียวที่คุณจะบอกกับใคร ๆ ได้ ก็คือ address หรือ public key ของคุณ 

คุณไม่ควรเปิดเผย: 

• Private key
• รหัสผ่านกระเป๋าเงิน
• รหัสยืนยันตัวตนแบบ 2 ปัจจัย (2FA) ในกระเป๋าเงิน
• การสำรองข้อมูลกระเป๋าเงิน
• วลีกู้คืน (seed phrase)

อย่าให้ข้อมูลนี้แก่ใครก็ตาม ทั้งทางออนไลน์หรือออฟไลน์ ไม่มีใครจากกระดานแลกเปลี่ยนที่ถูกต้องตามกฎหมายจะขอข้อมูลใดๆ จากคุณได้ตลอดเวลา 

การคัดลอกข้อมูลเหล่านี้ควรทำด้วยมือเท่านั้น โดยต้องแน่ใจว่าได้คัดลอกไว้ในห้องที่ไม่มีผู้คนและอุปกรณ์ที่มีกล้องถ่ายรูป คุณสามารถคัดลอกข้อมูลลงบนกระดาษแล้วเคลือบมัน หรือมีโซลูชันโลหะทางกายภาพที่คุณสามารถแกะสลักรายละเอียดลงในนั้นเพื่ออายุการใช้งานที่ยาวนานขึ้น 

ผู้ให้บริการโซลูชั่นนี้ได้แก่:

• Cryptotag.
• Cryptosteel.
• Blockplate.

การเก็บรักษา crypto ของคุณให้ปลอดภัย ภารกิจของคุณคือการรักษา private key และรหัสผ่านของคุณให้ปลอดภัยตลอดเวลา และยิ่งคุณศึกษาค้นคว้า crypto มากเท่าไหร่สิ่งนี้ก็จะยิ่งง่ายมากขึ้นเท่านั้น อย่างไรก็ตาม จนกว่าคุณจะกลายเป็นมืออาชีพด้าน crypto โปรดจำไว้ว่า “not your keys, not your coins” ซึ่งกระเป๋าเงินแบบ self-custody อาจดูยากแต่ก็ดีกว่าทางเลือกอื่นๆ มาก